NAMAZLARDA KIRAAT HAKKINDA İLMİHAL BİLGİLERİ
Kıraat, namaz kılanın kendi işitebileceği kadar dili ile harfleri belirtecek şekilde Kur’an-ı Kerîm ayetlerinden bir miktar okuması anlamına gelmektedir. Kıraat, namazın rükünlerinden bir tanesidir ve farzdır. Namaz kılan kişinin kendi duyamayacağı kadar bir ses ile okuyuş yapması kıraat değildir. Fakat imama uyan kişi, bu kıraatten müstesnadır; çünkü bu kişi Kur’an okumaz.
Nafile ve vitir namazlarının tüm rekatlarında ve 2 rekatlı farzların her iki rekatında kıraat farzdır. Ancak 4 rekatlı farz namazların ve 3 rekatlı farz namazın, sadece 2 rekatlarında kıraat farzdır. Bu durumda kıraatin ilk iki rekatta yapılması vacip görülmüştür. Bu nedenle ilk 2 rekatta kıraatin kasten terk edilmesi mekruh kabul edilmektedir. Kişi yanılarak terk ederse de sehiv (yanılma) secdesi yapması gerekmektedir. Farz namazların diğer rekatlarında Fatiha okunması, sahih kabul edilen görüş neticesinde vacip olarak kabul edilir. Yanılarak Fatihanın terk edilmesi de yine sehiv secdesi gerektirmektedir. Ancak başka rivayetlere göre; farzların son 3. ve 4. rekatlarında kıraat caiz olduğu gibi tesbihte bulunmak ya da üç tesbih miktarı susmak da caiz görülmektedir. Fakat Kur’an okunması daha faziletlidir. Fatiha suresinin okumak da sünnettir.
Namazda Kıraatin Farz Olan Miktarı Nedir?
İmam Azam’a göre farz olan miktar, kıraatin farz olduğu her rekatta, ayet kısa bile olsa en az 1 ayettir. Bu miktar Kur’an okunduğu zaman yerine getirilmiş olur. Ancak diğer 2 imama ve İmam Azam’dan başka bir rivayete göre; kıraat miktarı 3 kısa ayet ya da en az 3 kısa ayet miktarı olacak kadar uzun bir ayetten oluşmaktadır. İhtiyata uygun olan kıraat bu şekildedir. Bir harf ya da bir kelimeden ibaret olan “Nun” ile “Müdhammetân” ayetlerinin okunması, kabul edilen görüş itibariyle yeterli görülmez. Çünkü bu miktar kıraatten sayılmaz.
Namazda Kıraat Hakkında İlmihal Bilgileri
Bir ayet-i kerîmeden başkasını okumaya gücü olmayan kişi, İmam Azam’a göre o ayet-i kerîmeyi bir rekatta bir 1 kere okur, 3 kere okumasına gerek yoktur. 2 imama göre ise 3 kere tekrarlamalıdır. Ancak 3 ayet okumaya gücü yeten kişinin, 1 ayeti 3 kez tekrarlaması iki İmama göre de caiz kabul edilmemektedir. “Ayetel-Kürsî” gibi uzun bir ayetin bir bölümünü bir rekatta, diğer bölümünü de diğer rekatta okumak sahih olan görüşe göre yeterlidir. Bunun sebebi, bunların üçer kısa ayete denk olmuş bulunmasıdır.
(Sehiv Secdesi: Namazda unutma, yanılma ve yanlış okuma gibi durumlarda, namazın sonunda secde yapılmasıdır. Yapılma şekli ise şöyledir: Namazın sonundaki oturuşta Ettehiyyatü ve Salli-Bârik dualarının okunmasının ardından 2 tarafa selâm verilir. Daha sonra arka arkaya bilinen şekilde 2 defa secde yapılır ve oturulup Tahiyyat duası tekrar okunur. Son olarak önce sağa, sonra sola selâm verilip namazdan çıkılır.)
